Brussel wilde al jarenlang die Eurobonds. Iedere crisis waarmee het zich geconfronteerd werd of waarmee het zich ging bemoeien – zoals de Covid-crisis – resulteerde in aanbevelingen om de bestrijdingskosten van de crisis maar hoofdelijk om te slaan over de lidstaten. Hadden deze lidstaten eventueel geen reserves, dan konden ze lenen via de Eurobonds. Ook als een terugbetalingsplan niet voorhanden was en Brussel eigenlijk ook bij benadering geen idee had hoe zo’n plan er dan uit zou zien en hoe het bij uitvoering gegarandeerd zou kunnen worden op basis van ook in derde landen aanvaardbare zekerheden.
Dat was bij Griekenland, dat sedert 2008 al eigenlijk uitstel van betaling had aangevraagd bij de nationale commerciële banken van lidstaten, precies zo gegaan. Brussel wist het. Wilde dat niet erkennen. Omdat dan Brussel meteen van de betrouwbare staten te horen had gekregen dat dát nu de reden was geweest waarom ze Griekenland maar ook Turkije niet tot de vrijhandelsassociatie hadden willen toelaten. Evenmin als, overigens – hoe het in het oog – Ukraïne dat ook dong naar een associatieovereenkomst. De betrouwbare staten hadden moeten zwichten omdat Brussel met allerlei militair strategische redenen was aangekomen waarom deze staten, perifeer wegens hun aanmerkelijk insolventie-risico, toch zouden moeten worden toegelaten tot de vrijhandelsassociatie.
Met Turkije was dan van den aanvang het geval geweest, al sedert 1963. Toen had Washington zwaar aangestuurd om Turkije te laten toetreden tot de Europese Economische Gemeenschap. Omdat Turkije ook toen de sleutels bezat tot de Bosporus en de beide Hellesponten in de Dardanellen. En omdat Ankara niet zonder meer uitsloot dat het het privilege van ongehinderde doorvaart blijvend zou onthouden aan de Sowjet-Unie. Hetgeen Parijs, Whitehall en Washington grotelijks verontrustte omdat dan de Russische Vloot Het Suezkanaal zou kunnen gaan blokkeren: de doorgangspoort tot de territoria in Het Verre Oosten waar genoemde steden toch nog steeds een zekere economische dominantie effectief meenden te kunnen opleggen aan de Aziaten.
Rechtstreeks. Zonder tussenkomst van de nationale territorialiteitsstaten waar die dominantie dan geëffectueerd zou worden. Washington meende dat de Sowjets of Bolsjewieken – die term hóórt men niet veel meer dezer dagen – in het feit dat de Fransen de ene dekolonisatieblunder na de andere begingen én dat de Britten stomweg in Het Verre Oosten geen maritieme macht van enige betekenis konden ontwikkelen wel eens het momentum konden vinden om Ankara te paaien en dat privilege in verdragsvorm te garanderen: deze kwestie viel niet toevallig samen met de Nieuw-Guinea Crisis die Luns vaardig ontwikkelde in de Indische Archipel.
Met het provocatieve zenden van de eenzame carrier De Karel Doorman. Ons enige echte vliegdekschip dat nooit in een toereikende smaldeelformatie actief kon opereren. Omdat de Nederlandse vloot dat niet kon opbrengen. En omdat Washington echt niet van plan was daarvoor de Zevende Vloot te laten deployeren binnen het door Nederland geclaimde gebied rondom het Vogelkopeiland. Ook al omdat China nucleaire onderzeeërs al had afgezonden naar dat gebied om de Indonesiërs bij te staan. Terwijl Djakarta tegelijkertijd militaire aanlandingen deed doen plaatsvinden op dat eiland. Brussel heeft toen gezegd tegen Den Haag dat het nu eenmaal geen defensiealliantie was. En dat het ook niet bereid was inflatie in te kopen.
Want ook toen was er in die Turkse lira een hyperinflatie gaande, waarvoor Brussel dan bijzondere garantieve voorzieningen zou moeten treffen om Ankara te kunnen behandelen als had het de interne economie op orde. In 2004 leed Turkije weer onder hyperinflatie – het was een gewoonte daar om steeds maar monetair te financieren – en ook toen dacht het de Euro onbepaald te kunnen inwisselen tegen deze lira die per dagdeel in waarde daalde. Bij de Griekse Drachme was het op het moment van toelating niet anders geweest.
Toen was van belang geweest dat de Egeïsche Zee geblokkeerd zou kunnen worden. Op bevel van de NAVO. Dus van het Witte Huis. Waartegen Brussel niet op kon. Die chantage is er nu weer. Maar veel leren doen de Brusselse Ursula’s niet. Bijvoorbeeld niet dat een dergelijke zwakke broeder vervolgens andere zwakke broeders infecteert. Dat gebeurde meteen nadat de steenpuist van de Griekse kredietcrisis was gebarsten. Want de pus stak vervolgens ook Italië en Spanje aan. En die infecteerden oeverloos dóór.