Het is sedert de twintigste eeuw niet meer mogelijk om vredes te sluiten van eenvoudige en overzichtelijke aard noch om bestandslijnen direct bij verdrag te markeren. Dat was overigens bij het Twaalfjarig Bestand van 1609 al een reuze karwei omdat ook toen niet meteen duidelijk was waar de afwachtingsopstellingen van de veldlegers precies lagen. En daarbij ging het om legers van tienduizenden zonder buitengewoon ingewikkelde logistieke etappegebieden en aanvoerlijnen. In mei 1918 begon Het Witte huis al met inventarisatie van de dislocaties van dergelijke opstellingen bij de moeizaam oprukkende Duitse stoottroepen die toen nog met inzet van alle krachten aan hun wanhoopsoffensieven bezig waren. Wilson bemoeide zich als USA-president daarmee persoonlijk.
Omdat hij spoedig wilde scoren. Want hem was zonneklaar dat Keizerlijk Duitsland geen integrale Endsieg meer kon binnenslepen. Dat was hem door zijn experts voorgerekend. Die hadden gelijk. Maar het probleem is juist dat de tegenstander dat óók moet inzien, op basis van dezelfde data. En dat was met Erich Ludendorff, de Duitse Eerste Kwartier-Meester Generaal maar feitelijke oppervelhebber van het Veldleger dat totaal uitgeput was, op dat moment beslist niet het geval, want hij bleef van foutieve data uitgaan en trok daarenboven nog eens verkeerde conclusies over de resterende stootkracht van de Fransen. Ludendorff zag maar niet in, uit prestige-overwegingen – altijd toxische factoren in een strategisch denkproces – dat hij troepen commandeerde die net als in augustus 1914 mijlen en mijlen uit hun logistieke voorzieningen waren gelopen.
De Duitse infanteristen hadden geen veldkeukens meer ter beschikking. Leefden van plundering van de Franse boeren en burgers. Waren bijna voortdurend stomdronken. Dat stond ook in de rapporten van de verkenningseenheden. En ook dat dat een herhaling was van de fouten van 1914. Dáár kon Ludendorff niet bij de Keizer mee aankomen. Dus deed hij dat niet. Pas in september 1918 raakte hij zo van de kook dat hij niet meer ontkennen kon dat de slagkracht eruit was. Daarmee overviel hij Keizer en Oberste Heeresleitung. En begon als een kind te jengelen om een onmiddellijke wapenstilstand. Die dus ontzagwekkend slecht voor Duitsland uitpakte en die overigens ook Wilson overviel. Die zich had vergaloppeerd door zelf de wapenstilstandsonderhandelingen te leiden. Als staatshoofd kan je dan bijna niet meer terug als je een vijand treft die bijna alles toegeeft ook al weet je dat dat gebeurt in deerlijke paniek en onbekookt. Zo kwam er een onuitvoerbare wapenstilstand op 11 november 1918. Waaraan de Duitsers niet konden voldoen. Maar waaraan Wilson niet meer kon ontkomen. Omdat hij als staatshoofd zijn natie door zelf te onderhandelen gebonden had. Zie: https://gerardstrijards.nl/wp-content/uploads/2021/09/Neutraal-Nederland-I-1831-1942-Tussen-Tiendaagse-Veldtocht-tegen-Belgie-en-een-capitulatie-voor-Japan.pdf. Zie met name hoofdstukken II. 1 en II.3.
Daarom moeten Trump, Zelensky en Putin nu inderdaad zich als sfinxen opstellen. Want er zijn teveel onbekende factoren nog in het spel. Dat betekent tijdwinst voor Europa, dat lang niet zo benard is, wat EUROFORCE aangaat, als het aanneemt. Want voor het oog van de wereld moeten de drie partijen blijven praten. In een gesprek dat niet zonder eind zal zijn. maar veel ingewikkelder zal uitpakken dan in februari werd gedacht toen Trump bonje leek te zoeken met Zelensky. Je hoopt maar dat Brussel dat inziet. Het lijkt erop dat Brussel het onderhandelen wat verleerd is. Washington weet vermoedelijk beter.
“Je kan niet zeggen dat je vrede wil en vervolgens geen compromissen sluiten”, zegt daarom een bron in het Witte Huis tegen persbureau Reuters. Een andere bron zegt: “We willen bekijken of de Oekraïners niet alleen geïnteresseerd zijn in vrede, maar ook in realistische vrede.” De regeringsmedewerker laat doorschemeren dat een terugkeer naar de situatie van 2022 (toen de oorlog uitbrak) en 2014 (toen Rusland illegaal de Krim annexeerde en oorlog uitbrak in Oost-Oekraïne) er niet in zit.
Overigens heeft de Russische president Vladimir Putin recentelijk meermaals aangegeven niet bereid te zijn tot concessies in vredesonderhandelingen met Oekraïne, zeggen experts van het Amerikaanse Institute for the Study of War. Dat is logisch. Als Putin dat wel zou laten doorschemeren, zou Zelensky meteen de concessies gaan definiëren. Dat zou te vroeg zijn voor alle partijen. Dat is het gevolg van het reeds ontstane bloedbad. Alle partijen moeten nu rechtvaardigen waarom dat er is en waarom dat aan de tegenstander verwijtbaar is. Een liturgie die nu voltrokken moet worden niettegenstaande de intenties der deelnemers. Er zit niets anders op.
Trump is optimistisch over de uiteindelijke militair-technische gesprekken tussen de Amerikaanse en Oekraïense delegaties in Jeddah. “We gaan een hoop voortgang boeken deze week”, zei hij zondag 9 maart tegen Amerikaanse verslaggevers. In februari hadden Amerikaanse vertegenwoordigers, eveneens in Saoedi-Arabië, al een ontmoeting met een Russische delegatie. Trump is gewoon de wereld murw aan het wrijven. Dat doet hij behendig. Zondagavond 9 maart vertelde Zelensky al kort over zijn reis naar Saoedi-Arabië in zijn dagelijkse videoboodschap. “We hopen op resultaten”, zei Zelensky. “Zowel in het dichterbij brengen van vrede, als in het voortzetten van steun.” De boodschap is: het zal aan Zelensky niet liggen. Dat is niet veel zeggend. En dat kan ook nog niet. Dat moet Brussel dus ook begrijpen. Het zijn net mensen, de belligerenten. Helaas.