Het aparte vooronderzoeks centrum in Den Haag

Diepe duisternis is inmiddels gedaald over de activiteiten betreffende het separate onderzoekscentrum dat het Permanente Strafhof in Den Haag moet verrichten op basis van de tenlastelegging ten laste van Poetin als regerend staatshoofd inzake voortgezette kinderontvoering vanaf Ukraïns grondgebied naar Rusland. Putin draagt hiervoor, aldus het Witte Huis en Zelensky command responsibility in de zin van het Statuut van Rome. Wobke Hoekstra en Zelensky kwamen tot instelling van dat centrum, waarvan de volkerenrechtelijke status volkomen onduidelijk is, tot volledige overeenstemming. Wat die inhoudt is voorshands evenmin duidelijk.

Het zou werkelijk wel behulpzaam zijn wanneer op zeer korte termijn technisch de jurisdictionele verhoudingen tussen Hof en Centrum in een implementatieverdrag worden vastgelegd, vooral op de aansprakelijkheden die Nederland als gastland moet dragen ingevolge artikel 3 van het Statuut van Rome van 1998 voor de inschakeling van de rechtsmacht van het Hof. Het Hof kan zelf stellig suborganen in het leven roepen. Het kan nevenvestigingen scheppen met het oog op de adequate borging van efficiënte rechtspleging. Maar kan het gastland dat ook en zo ja, waaruit zou dat dan verdragsmatig blijken? Herinner u dat het Permante Hof zeker geen orgaan is van de VN-Charterorganisatie. Dat denkt iedereen wel steeds en Washington houdt die gedachte zorgvuldig in stand — gelet op zijn veronderstelde vetorechten bij ongewenste strafvorderlijke activiteiten waarvan de USA zijdens het Hof hinder zou kunnen ondervinden – maar zorgvuldig is er uiteindelijk in 1998 voor zorg gedragen, zij het echt op het laatste nippertje – dat het Hof in ieder geval een zelfstandige jurisdictionele entiteit is en blijft los van de VN, wel te hinderen maar niet totaal te frustreren door de vetorechten die in het verband van de Veiligheidsraad geldend gemaakt kunnen worden.

Toch moet dat Centrum in verstandhouding treden met de Openbare Aanklager van dat Permanente Hof. Het Hof is een autonome strafmachtseenheid zoals de Rijnvaartrechter die te Straatsburg waakt over de richtige toepassing van het Rijnvaartpolitiereglement. Ook dat Hof kan niet ineens zich zijdelings gaan bedienen van nieuwe onderzoekscentra op bilaterale bases. Dit Centrum, geïnitieerd door Zelensky na consultatie van Washington, verwestert het Hof in de Duinen van Den Haag nog veel meer dan voorheen het geval is in het licht van de ontwikkeling die de niet met Het Westen geaffilieerde staten thans doormaken gelet op de geopolitieke manoeuvres die India en de Volksrepubliek China thans op gang brengen. Dat zijn er echt heel veel. De meeste non alligned states hebben over het Ukraïneconflict ook een totaal andere perceptie dan dat Westen. Maar ook dit allemaal kan gebeuren terwijl in Den Haag de poppenkast zich in ’s lands soevereine vergaderzaal van de medewetgever concentreert op minusciliteiten binnen de verzompte partijpolitiek. En niet alleen die van de doemwaardige coalitiegenoten. De oppositie weet zich er evenmin vrij van te houden. Nederland is gezogen in een staat van oorlog die de Staten-Generaal niet heeft willen goedkeuren, óók als gastland van een Hof dat buiten die staat zou moeten kunnen blijven. Geregeld entre nous in een ommezien, terwijl niemand keek en iedereen het wist en weten kon.