Landverraders

Romme kon bij zijn hetzes ruim gebruikmaken van de dagbladpers zoals “De Volkskrant” en “Elzeviers Weekblad”. Dat waren belangrijke landelijke media. De kiezer placht ze te gebruiken als referentiekader voor zijn staatkundige oriëntatie, al las hij ze meestal niet zelf en al begreep hij de helft niet. Net zoals nu de Nederlandse Publieke Omroep was het radiobestel ook graag bereid Rommes visies ruim te distribueren en zelf wist Romme heel goed hoe hij ’s lands vergaderzaal daarbij als podium vakkundig moest inzetten. Wie het in de Indonesische kwestie niet met Romme eens was, gold als een “landverrader”, de Katholieke Radio-Omroep wond er echt geen doekjes om.

Hij was verder hoofdredacteur van “De Volkskrant”. Ik wijs er de lezertjes dezes op dat die krant destijds nog een bazuin was van het roomse geluid en dat wat erin stond meestal de hartgrondige instemming had van het nationale episcopaat, de bisschoppenconferentie, die ook bepaalde wat in de kerkprovincie als roomse zaak gold. Die conferentie snapte vrijwel geen barst van wat zich in de Indische Archipel afspeelde en beperkte zich tot de door Romme geijkte gemeenplaatsen.

En Romme wraakte het kabinetsbeleid in niet mis te verstane termen zoals “De week der schande”, waarmee hij het ingenieuze vredesakkoord dat de Nederlandse commissie-generaal had weten te ontlokken te Linggadjatti aan een murw vergaderde nationalistische regering-Hatta, en waarbij Nederland duchtig garen had kunnen spinnen. En de niet-Javaanse bevolking in de Archipel evenzeer. Die heel wat van de Javaanse Soekarno te duchten had en dat ook heel goed wist. Soekarno zou ze later ook tuchtigen.

Het dodental dat dat opleverde valt niet gedetailleerd categorisch en naar casus te berekenen, maar het loopt echt wel in de honderdduizenden onder de bevolkingen van de Archipelgroepen. Zie: https://gerardstrijards.nl/wp-content/uploads/2024/02/ONTVOOGDINGIII.pdf, zie hoofdstukken XII-XVI van didactische syllabus 23, Naoorlogse ontvoogding van de Archipel: het Nederlandse dekolonisatiedrama.

Soekarno was van plan een politiestaat te organiseren in de Archipel en dat was bij Hatta en zijn Sumatraanse kompanen volkomen bekend. Soekarno keek niet op een lijk. En dat zou blijken. Dat was ook aan de commissie-generaal bekend. Maar natuurlijk niet in Den Haag. Romme kon het niet bommen. Hem ging het om zijn betrekkingen met het bedrijfsleven. Of dat nu wel of niet rooms was.

Hij organiseerde dan ook met de geestelijkheid duchtig, eventueel met Beel, een hecht katholiek thuisfront, dat onze jongens uit Nederland aanzette dienst te doen in de Archipel. Heel effectief en desastreus voor dat front. De ouders van de gesneuvelden in het guerrillaconflict dat steeds weer woekerde tot 1956 op de Archipelgroepen zouden het bemerken. Maar ze bleven KVP stemmen. Dat blijft verbazen.