Academische rechtsonzekerheid

De pro-Palestijnse demonstraties op academische terreinen en in de gebouwen daaraan belendend blijven landelijk doorgaan steeds via bezettingen, omheiningen en barricaderingen. Het gaat om studentenprotesten heet het. Maar of de bezetters inderdaad rechtsgeldige studenten zijn is steeds onduidelijk. Wel is duidelijk dat zij menen dat de wet Openbare Manifestaties hen veroorlooft te doen wat ze doen zolang ze zich bevinden binnen de academische of universitaire territoria.

En zolang het universitair gezag het kennelijk toelaat. Hetgeen ook kan geschieden door nalaten. Dat kan duiden op billijken en gedogen. Zolang die gedoging voortduurt is de bezetting rechtmatig, ongeacht hoe ze verder voltrokken wordt. Aldus activistische woordvoerders op het rechten-complex van de juridische faculteit Utrecht bij een bezetting op 15 mei jongstleden. Deze demonstraties werden uitgebreid tot het Sint-Jans Kerkhof daaraan belendend.

Het navrante is dat dat kerkhof inderdaad tot 1572 immuniteitsstatus had. Omdat het een kerkhof was, waar de vrede van de gewijde aarde de doden de lichamelijke wederopstanding voor het Laatste Oordeel moest borgen. Het canonieke recht der middeleeuwen borgde dat. De protestanten accepteerden het nadien. Ik gaf al aan dat daaraan in 1798 bij de Staatsregeling van de Bataafsche Republiek een einde kwam. En dat het Wetboek van Strafvordering in 1927 te dezen van geen vervolgingsuitsluitingsgrond meer wilde weten, hoe dan ook.

De studenten eisen opnieuw dat de Universiteit Utrecht de banden met Israëlische instellingen verbreekt. Volgens het Algemeen Dagblad waren er enkele honderden demonstranten aanwezig. De bezetters verwachtten dat het protest tot in de avond door zal gaan. Er was eerder een ‘sit-in’ georganiseerd op Utrecht Centraal, maar die werd afgelast. Demonstranten werden opgeroepen om naar de demonstratie op het Janskerkhof te komen. Er is veel politie aanwezig, maar die grijpt niet in.

Het bestuur van de universiteit was even op het Janskerkhof. Bestuursvoorzitter Anton Pijpers liet de demonstranten weten dat het bestuur niet met de betogers onderhandelt zolang zij het gebouw bezetten. Maar liet ze verder met rust. Ook al werden bedreigingen geschreeuwd en al werden haatzaaiende leuzen aangeheven. Wederom werd voet gegeven aan de idee dat exempties in het spel waren ten gerieve van het universitair bestuur, waarover dat naar believen zou kunnen beschikken.  Het academisch gezag vroeg de demonstranten om uiterlijk 19.00 uur te vertrekken.

Pas dan wilde het bij monde van bestuursvoorzitter Pijpers eventueel in gesprek. “Laat mij geen vervelende dingen hoeven doen”, zei Pijpers. “Jullie maken de keuze.” Pijpers zei daarnaast ook dat hij begrip heeft voor de boosheid van de demonstranten. De betogers reageerden boos op de woorden van de bestuursvoorzitter. Ze vonden dat Pijpers te weinig doet en verwijten dat het bestuur hun eisen nog niet begrijpt. Een woordvoerder van het studentenprotest dat eerder op de middag plaatsvond, zei tegen de krant dat dit geen actie is die bij hun protest hoort.

“Onze demonstratie is nu voorbij”, laat ze weten. De krant meldt ook dat er blokkades voor het gebouw worden opgeworpen. De demonstratie was die woensdagmiddag gestart op het plein voor het rechtengebouw aan het Janskerkhof. Die plek was bewust zo gekozen. “Onze eisen zijn ook dat de Universiteit Utrecht beter kijkt naar mensenrechten en of die wel of niet geschonden worden in hun banden met Israëlische instituten”, zei de woordvoerder van het protest tegen RTV Utrecht.

Volgens de omroep heeft de UU de deuren van alle andere universiteitspanden in de binnenstad afgesloten. Alle colleges in die gebouwen zijn gestaakt. Eerder deze week gingen in de studentenstad ook honderden activisten de straat op. Voor de politiemensen, die feitelijk steeds worden geconfronteerd met overheden die toch ruimte gunnen aan fictieve exempties, brengt dat enorme rechtsonzekerheden mee, vooral als zij persoonlijk met wederspannigheden, bedreigingen en mishandelingen worden geconfronteerd. Dat moet een einde nemen. De rijksoverheid moet het beroep op dergelijke ficties beletten. Dat ligt op de weg van het College van Procureurs-Generaal. Te Den Haag. Leiding is nodig nu universiteitsbesturen blijven hangen in ficties.