Het gevaar van instituten als een Volkenbond als supranationale veiligheidsorganisatie is, dat kleine mogendheden erop gaan vertrouwen. Zij gaan, zijn zij toegelaten als lid, hun nationale defensie-apparaten drastisch reduceren vooral in tijden van economische depressie. En in 1929 brak op Wallstraat in New York inderdaad een depressie uit ten gevolge van een credietcrisis die heel veel leek op die van 2008. Nederland had zijn vloot al stuk bezuinigd en daarmee de autonome defensie van zijn Archipel in het Verre Oosten eigenlijk uit handen gegeven aan Whitehall.
Pantserschip de Zeven Provinciën
Maar de Engelse regering leed ook aan de depressie die zich vanaf 1930 ook in West-Europa deed gelden. Zij bezuinigde ook voortgezet op haar marine-defensie. Zij waarschuwde Den Haag ook regelmatig: zou Japan agressie ontwikkelen jegens de Nederlandsch-Indische Archipel dan zou de Britse admiraliteit niet onmiddellijk adequaat te hulp kunnen komen. Den Haag moest daarom investeren, aldus die admiraliteit, in de Indische marine en in ieder geval slagschepen en slagkruisers in de vaart brengen. Agressie vanuit Tokio werd voorzien vanaf 1945. Den Haag sloeg het in de wind en voer voort ook op het veldleger te bezuinigen.
Dat manifesteerde zich in drastische salariskortingen op het militaire personeel, in 1932 twee keer achter elkaar. In de Archipel, waar op deze marine opvallend veel inlandse schepelingen in de lagere rangen in dienst waren gesteld sedert 1922, leidde dat in die rangen tot grote ontevredenheid, omdat op de soldij van dit inlandse personeel verhoudingsgewijs zwaardere inhoudingen werden gepleegd dan op het Europese. Ook het feit dat het inlands personeel zelden verse proviand ter beschikking werd gesteld en dat overigens zijn foeragering beduidend slechter was dan die van het Europese deel van de bemanningen, leidde tot veel gemor over discriminatie.
Op het pantserschip “De Zeven Provinciën” brak op de 3e februari 1933 muiterij uit. Het werd door de inlanders overgenomen, lichtte het anker en stoomde zuid-oostwaarts op langs de westkust van Sumatra. Het had het zwaarste scheepsgeschut binnen de Archipel. Het kon een achteropkomende marine-patrouille zonder problemen kelderen. Op 10 februari werd het door de Nederlandse luchtvaartdienst gebombardeerd. Negentien doden. Elf zwaar gewonden. De muiters gaven zich over. Zij werden berecht en tot gevangenisstraffen veroordeeld. De Nederlandse media putten zich uit in stoere taal over vergelding voor de smaad de Nederlandse driekleur aangedaan. Het Nederlandse gezag was mondiaal geblameerd. Washington, Londen, Parijs, Moskou, Berlijn en, uiteraard Tokio, trokken hun dienovereenkomstige conclusies. De Archipel lag weerloos open voor iedere aanvaller die kon beschikken over modernere maritieme middelen, waaronder vliegdekschepen. Toch was dat Den Haag niet aanstonds duidelijk.
Tokio zette inmiddels zijn agressie op het Chinese vasteland voort in noordelijke richting, naar de grens met Sovjet-Rusland en in de richting van het zuidoosten, naar Frans Indo-China. Maar ook Berlijn was nu duidelijk, dat het weinig te duchten zou hebben van de Nederlandse defensie. Het kon wellicht het aanvalsplan van 1914, waarbij ook neutraal Nederland zou worden binnengevallen, wel weer uit de kast halen, om het in volle omvang uit te voeren. In 1933 verlieten Tokio en Berlijn de Volkenbond.
Zij gingen over tot versnelde bewapeningen. In 1935 gaf de chef van de Nederlandse Generale Staf overduidelijk aan in een gedetailleerd rapport over de militaire verhoudingen, dat Nederland in een komende oorlog niet ongeschonden zou kunnen blijven. Die chef was de luitenant-generaal Izaäk Reynders, die aantoonde dat Duitsland zijn luchtwapen zou inzetten ter overweldiging van de Vesting Holland rondom de randstad.
Het zou zeker geen linie-oorlog meer aanvaarden, maar onverhoeds uit de hemel neerploffen in het groene hart van Holland, al kon Reynders nog niet aangeven waar precies en hoe. Nederland reageerde door terug te vallen op de aloude beproefde politiek van de gewapende neutraliteit. Het verliet echter de Volkenbond niet. Al was dat lidmaatschap niet verenigbaar met die politiek. Wederom bevestigde Nederland zijn reputatie van onbetrouwbaarheid. Het zweeg het rapport van Reynders dood. In alle talen.