Natúúrlijk poseerde Zelensky als de trustee voor een vrije democratische universele rechtsorde in het Amerikaanse Congres. Hij deed een beroep op de onmiskenbaar grote staatslieden van Noord-Amerika, Woodrow Wilson en Franklin Delano Roosevelt die ook waren opgetreden in juist die hoedanigheid en precies daarom hadden aangedrongen op berechting van de misdadigers die zich tegen die orde hadden gericht. Eerder had hij al bij Biden op deze precedenten toespelingen gemaakt. Daarmee had hij zijn legitieme portuur binnen de Angelsaksische wereld veiliggesteld. Hij kon, om intern politieke redenen, niet beter doen. Want zó sterk staat Zelensky nu óók weer niet. Zijn democratische legitimatie binnen het eigen staatsbestel is op dit moment zeker niet onbetwist. Maar wissel nooit van paard als je een woeste stroom moet oversteken, dat was ook het wachtwoord van Theodore Roosevelt.
Zelensky moest met bindende beloften terugkeren naar het thuisfront. En hij kreeg ze. De Europese Unie volgde onmiddellijk en Nederland dus ook. Voor zeer aanmerkelijke bedragen. Het maakt steeds duidelijker dat ook Nederland langzaamaan de proxy-oorlogssituatie binnengezogen wordt. Binnenslands verzet bijna niemand zich daartegen officieel. Het congres wil de berechting óók waarop Zelensky aandringt en op dit moment kan dat alleen het permanente Strafhof te Den Haag zijn dat daartoe het gepaste jurisdictionele clearinghouse biedt. Goed, de USA hebben nimmer de rechtsmacht van dat hof erkend: Clinton ratificeerde weliswaar de final act van het Statuut van Rome, maar Bush junior deed net of zijn neus bloedde en stelde zich steeds vijandiger jegens het hof op.
Veel maakt het niet uit: de USA kunnen op basis van de artikelen 41 en42 van het UN-Charter een activering van het hof te allen tijde aanwijzen als een maatregel ter voorkoming van inbreuken op de wereldvrede. Ze deden dat bij het ICTY ook. Het Kremlin zal dat initiatief meteen veto-en. Het kan dat doen, zoals het daarmede eerder dreigde betreffende andere Ad Hoc-tribunalen. Maar, aldus Zelensky, die weet dat hij het ijzer moet smeden als het heet is, is de huidige, zwaar gedestabiliseerde Russische Federatie wel rechtmatig de opvolger van het Rusland dat in 1945 zitting nam als principale partij in de Verenigde Naties en het vetorecht opeiste? Is hier eigenlijk, gelet op de diverse staatsgrepen in Rusland op het hoogste niveau, wel sprake van een regelmatige statenopvolging? Zelensky deed uitkomen dat het antwoord uiteraard ontkennend moet zijn. En hij had daarvoor verschillende sterke argumenten die bij de juichende congresleden verder geen onderbouwing behoefden. De huidige corrupte Federatie, zo zegt Zelensky, heeft allen waarden immanent aan het Charter en de daarmee verbonden verklaringen, protocollen en verdragen grovelijk geschonden. Het is buiten deze statenfamilie getreden. Het heeft zijn rechten daarbinnen verspeeld.
De Volksrepubliek China is óók kunnen treden in de plaats van Taiwan dat lang heeft gegolden als opvolger van het China dat de beginselen van het Atlantisch Charter accepteerde? Het heeft dienvolgens de positie van nationalistisch China kunnen assumeren, ook binnen de Raad. Wel: dat kan dus bij de Russische Federatie evenzeer. Daarmee is niet gezegd, dat de opvolger van Rusland binnen die Raad op Russisch territoir gevonden moet worden. Dat kan heel best ook India zijn. Of een vergelijkbare mogendheid. De verhoudingen binnen de Raad moeten al jaren, zo zegt Zelensky herijkt worden. Dat is ook zo. Ze zijn obsoleet. Groot-Brittannië en Frankrijk hebben tegenwoordig eigenlijk ook geen titel meer voor hun permanent vetorecht. Zelensky opent daarmee desbewust de box van Pandora. Want dan moet het hele Charter worden opengebroken.
Dat Charter is immers een zuiver Angelsaksisch instrument. Dat betekent niet minder dan dat Zelensky een implosie van deze veiligheidsorganisatie wil riskeren. En als dat toegelaten wordt, is maar de vraag of het hof waarop Biden en Zelensky zo broederlijk doelen inderdaad wel dat hof in de Haagse duinen zal worden. Daar zou Nederland, dat in dat hof mateloos geïnvesteerd heeft, toch echt wel iets van moeten vinden, zeker, als de berechting dáár intrinsiek onderdeel van de vredesonderhandelingen zou moeten worden. Maar Den Haag opereert alsof het hof te dezen al rechtsmachtvaardig is. Het zond daarom alvast een detachement van de Koninklijke Marechaussees naar het operationeel oorlogsgebied heen, zoals het dat eerder deed bij ICTY, zonder iets te vragen aan de volksvertegenwoordiging. Het gaat daar forensisch onderzoek doen ten behoeve van de Openbare Aanklager van dat hof. Bedenkelijk, reeds omdat niet waarschijnlijk is dat de Aziatische mogendheden het één-tweetje tussen Zelensky enerzijds en Biden en zijn congres anderzijds tot uitgangspunt willen nemen. Nederland heeft overigens van dat bilateraaltje met grote instemming kennisgenomen en andermaal beklemtoond dat het onvoorwaardelijk broedernatie is van de dappere Ukraïners. Dat daartegen vanuit zijn neutrale gastlandpositie jegens het hof wel enige bezwaren te ontwikkelen zouden zijn, gaf ik hierboven al aan. Is Nederland nog steeds hetzelfde onschuldige klompen- en molenland dat het zo lang was? Die harmlose Kinder an die Nordseeküste?