De staatssecretaris heeft geen duidelijke begripsbepaling van de uit te leiden doelgroep. Dat is ook moeilijk. Velen eruit arriveerden documentloos sedert de toespitsing van het gewapend conflict in de Ukraïne in februari 2020. Maar er was al een influx gaande van deze veilige derdelanders sedert Het Westen zich uitsprak voor een tot niets verplichtende solidariteit met de Ukraïne en de aangrenzende regio, waaronder Moldavië, Bessarabië en Oost-Transsylvanië die demografisch steeds gedestabiliseerd bleven sedert 1945 omdat meldingen voor toelating bij het Sovjetbestuur lag niet risicoloos waren.
Stalin beschouwde in deze dagen iedereen die langere tijd in Het Westen had kunnen verblijven – hoe dan ook, waar dan ook en onder welke titel dan ook – als landverraders van moedertje Rusland, een thema dat hij in zijn spaarzame staatstoespraken hoog aanstemde. En daarbij keek Stalin echt niet naar originaire nationaliteit, etnische herkomst, juridische status bij de gigantische militaire terugvloeiingsmanoeuvres van de ooit zo betoverende Wehrmacht na de tankslag bij Koersk in 1943.
Italiaanse krijgsgevangenen uit de immense steppen, mee westwaarts stappend met de scharen Slaven die ooit op enigerlei wijze hadden samengewerkt met die Wehrmacht, waaronder veel ontheemde Ukraïners, stieten hen niet uit hun rijen maar gaven hen wel aan zodra ze in Het Westen waren. Daar werden ze in kampen geconcentreerd en na 1945 begon hun massale terugdrijving naar het Oosten opnieuw. Bedenk: Mussolini was geallieerde van Hitler. Hij zond ook legerscharen met hun trossen en civiele componenten oostwaarts toen de paniek bij Tula nog niet de westerse legers in Rusland bevangen had.
Dergelijke Italianen – het is maar een van de vele voorbeelden — kwamen nu ook in de Ukraïne terecht. Bleven Italiaan. In hope van betere tijden, evenals Hongaren, Bulgaren, en andere naties en volken die hoopten op de ondergang van het Sovjetsregime, altijd smeulend in de regio rond de Zwarte Zee. Zij haalden, toen het met de staat Ukraïne beter leeg te gaan, tussen 1990-2014 ook weer familieleden naar dat grondgebied, want emplooi was er voldoende en de administratie zo gebrekkig dat iedereen daar wel met een schone lei kon beginnen mits smeergelden gedokt werden.
Daar moet u zich weinig illusies bij maken. De Odessaroute bleef attractief. Voor Slaven uit het oosten en westerlingen die zich gecompromitteerd hadden. Dit forumshoppen intensiveerde toen Nederland eigenlijk op basis van de Rutte-doctrine in oorlog bleek met Het Kremlin. Niet met het Russische volk, maar met de Putinisten. Die illegalen zagen dus billijk hun kans schoon en verkasten naar Nederland toen dat logistiek haalbaar was en een opvangtraject uitgestippeld bleek. Zonder een toelatingsvereiste.
De gemeenten moesten opvangen en wat ze daarmee deden verschilde per gemeente nogal. Het gaat dus om personen wier status onbepaald is, niet om personen die op basis van het territorialiteitsbeginsel regelmatig de Ukraïnse nationaliteit kregen en daarvan bewijs konden overleggen. Deze onbepaalden worden nu geschat op bij benadering 93.000 personen. Door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, die ook maar een slag ernaar moet slaan. Het zijn er dus vermoedelijk meer. En verder hebben zij logistieke voorzieningen die per gemeente aanmerkelijk verschillen. Omdat het rijk in de paniek van 2022 de hele opvang van deze groep maar over de schutting gooide. Die paniek is geluwd in Den Haag.
Maar de oorlog in de Ukraïne heeft zich nu vastgezet in een loopgravenoorlog die de allures gaat aannemen van die van 1916. Met alle gevolgen van dien voor de Ukraïne. En met de wraakgevoelens die de Fransen na dat jaar ontwikkelden in de richting van de Duitsers die een niet te winnen oorlog niet opgaven. Wraakgevoelens aan Russische zijde. Voor alle duidelijkheid. Deze derdelanders moeten weg, terug naar hun veilig land. Ook als Nederland dat land niet kan opgeven. En als deze derdelanders niet meewerken. Omdat ze veel te verliezen hebben.