Uitvoeringsperikelen door competentieconflicten

De wetsvoordracht-22735 stiet op enorme maatschappelijke conflicten, sedert de plotsklapse aanhangigheid in het wetgevingstraject. In het kader van de Interdepartementale Stuurgroep Immigratie (ISI) waren de noodzakelijke principes geformuleerd door ambtenaren voor een beperking van de immense influx die ook getalsmatig werd gedefinieerd in de ISI-stukken naar categorie. Ik verwijs naar de Tussenbalans 1991, Kamerstukken II, zitting 1990-1991, 21 888 nr 2. Deze instroom scheen onbeheersbaar, en diende dus ingedamd, wegens etnografische, demografische en budgettaire redenen.

Veel uitkeringen of voorzieningen uit de collectieve sector moesten worden gefinancierd uit plichtmatige volksverzekeringen. En die wàren daar stomweg niet voor bedoeld. De belastingbetaler was hier premie-inlegger. Hij was uitkeringsgerechtigd. En illegalen dus niet. Actuarissen konden voorrekenen dat tegen het millennium de boel vanuit dit standpunt stomweg spaak moest lopen. Zie de Blogs van 04/06/2023 tot en met 23/06/2023, in het bijzonder die van 07/06/2023 en die over het dwingend koppelingsbeginsel in Blog 10/06/2023. U vindt op de groene werkbalk het overzicht van alle Blogs, zodat u aldus makkelijk kunt terugbladeren.

De ambtenaren probeerden de verzameling vreemdelingen die daarop of daarin meesurften te definiëren. Omdat zich het verschijnsel voor bleek te doen, dat vreemdelingen massaal over land inreisden en voorts omdat ze herkomstig bleken te zijn uit gebieden, waarover Buitenlandse Zaken in ieder geval geen grondige, op feiten gebaseerde, informaties kon verschaffen omdat sprake was van een totale destabilisatie van de regio’s van herkomst. Er waren wel rapporten, maar de waren meestal afkomstig van de regeringen van staten met wie Nederland nog wel consulaire betrekkingen wenste te onderhouden, maar die echt niet konden gelden als betrouwbaar, laat staan als hoeders van iets wat een rechtsstaat zou kunnen heten conform de common law-tradities.

Ze lagen vooral in Centraal Afrika, maar ook in de voormalige territoria waar Het Kremlin of Beijing voordien steeds grondig dergelijke uitstromen hadden kunnen voorkòmen. De ISI toonde aan, dat deze explosieve instroom moest worden tegengegaan met onorthodoxe middelen die op het eerste gezicht wel wat bruut zouden kunnen overkomen. Waaronder tijdelijke sluiting van binnengrenzen. Niettegenstaande het Schengenakkoord, dat inmiddels aan zijn uitvoeringsarrangementen toe was, die ook nogal chaotisch loskwamen uit de verdragsstaten.

Betrokken waren vooral de departementen Justitie – dat had ingevolge de Vreemdelingenwet en de Souvereine Besluiten van november 1813 immers de regie – de Afdeling Consulaire Zaken van Buitenlandse Zaken, Defensie – omdat het Wapen van de Koninklijke Marechaussee tenslotte de centrale grensbewakingsautoriteit was en dus de fysieke verwijderingen van vreemdelingen moest tenuitvoerleggen, Binnenlandse Zaken (vanwege de opvangfaciliteiten) en vooral het departement van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (WVC), Sociale Zaken (wegens de talloze uitkeringen en voorzieningen die zelfs illegalen konden krijgen). Die departementen stortten zich, nadat de ministerraad zich met de uitgangspunten had verenigd in een heilloze bureaucratische competentiestrijd.