Er kwam in die achterruimte van alles uit de Haagse binnenstad samen. Destijds. Weber is ook al weer geruime tijd tot zijn vaderen verzameld. Zoals wij die weg des vlezes alle zullen gaan. Voor mij was deelneming aan de dagelijkse beurs aldaar interessant. Want er waren veel specialisten bij. Die letterlijk voor geen deur stonden. En soms had ik er eentje nodig. Handig. Weber was er de baas van, van deze wisselende organisatie. Alles was er te bestellen. Zo wisten men precies van het Haagse rioleringsstelsel. En van de onderaardse gangen onder het historisch centrum. Het ligt eigenlijk best wel voor de hand dat die er zijn. Den Haag was vanouds, sedert 1585, regeringscentrum.
Concentratiepunt van veel gezantschappen tussen staten en monarchen. Die soms officieel met elkaar in oorlog waren. Via die gangen troffen de vertegenwoordigers van die mogendheden elkaar tóch. Zonder dat iemand het kon zien. Zo kwamen de meest eigenaardige allianties toch nog tot stand. Wist u wel, dat vanaf het Logement van de Heeren van Amsterdam een grote gang loopt naar een bordeel in de Herenstraat? Dat Logement was de diplomatieke gezantschapspost van de vertegenwoordigers van de stad Amsterdam. De stad, dus. In die stad zat de Vereenigde Oost-Indische Compagnie. En die kon soms in oorlog zijn met een mogendheid ergens op de aardkloot, terwijl de Republiek van de Zeven verenigde Provinciën met die mogendheid volle vrede had. Ingewikkeld hoor.
Via die gang werden allerlei nieuwe allianties geplogen, maar natuurlijk ook informaties gepland. Verkenningstochten en wapenleveranties. Nog in de Eerste Wereldoorlog vond dat op grote schaal langs die gang plaats. Ze was ook te betreden door internationale vennootschappen zoals Philips, de lampenfirma. Via deze gang werd de leverantie geregeld van mobiele militaire zendinrichtingsapparatuur die destijds steeds vitaler naar strategisch belang werd voor de hervatting van de bewegingsoorlog. In 1915 was dergelijke apparatuur kolossaal van omvang, opgebouwd in massieve raamwerken van mahoniehout. Je tilde je er een breuk aan. Maar mobiel waren ze toch wel. Weet u nog: in oktober verstart het westelijk front in die oorlog via het loopgravenstelsel.
De naties beginnen dan gewoonweg dood te bloeden. Generatie na generatie wordt opgestookt in de wereldkrijg, het kan de staatslieden eigenlijk geen moer schelen. Rusland wordt onder die westelijke verstarring steeds wanhopiger want het veldleger van de Russen is maar niet in staat om tactische slagen te hervatten lós van de loopgraven. Gewoon, omdat er geen wapenvoorraad is opgebouwd. Maar soldaten zijn er genoeg en die sneuvelen lijdzaam. Nicolaas II doet nu een intens beroep op Philips de onderdelen van die zware zendapparatuur te leveren aan het oostelijk front. Dat mag Philips niet, omdat Nederland neutraal is jegens alle partijen. Via die gang wordt toch een contract van leverantie opgesteld in dat bordeel aan de Herenstraat. Philips levert tegelijkertijd die onderdelen ook aan de westelijke geallieerden. Frankrijk, Groot-Brittannië. Geld is geld. Zo zal het altijd zijn.
Zo hervat zich uiteindelijk in 1918 de bewegingsoorlog. Dat bordeel is er nog steeds, zij het dat het nu een soort feestcentrum is voor de studenten van de Leidse Universiteit die om de hoek zit. Dat centrum heet nu: “Het Feest van Sinterklaas”. Dus Het Feest van Nicolaas. Vanuit dat feest lopen weer gangen naar het Haagsche Bosch. Waar ook Huis ten Bosch staat. Daar werd de Eerste Haagsche vredesconferentie gehouden. Maar elders zijn ook dergelijke gangen onder Buurtschap 2005. De buurt waar destijds Paul van Vliet de scepter zwaaide. Bij Weber kwam de persoon die alle gangen kende. En er ook in kon komen. En uit. Handig. Vooral als de uitgang middenin een prachtig particulier woonhuis lag in De Nieuwe Uitleg. Terwijl de nieuwste eigenaar daarvan van niets wist. Zeker. Dat is erg handig. En ik hoorde bij Weber wel waarom.