Afwikkeling van autopsie en uitvaart in Servië

Om 10.00u op zaterdag 11 maart 2006 zou het lijk van Slobodan zijn aangetroffen in de hem toegewezen cel van de VN-unit in het penitentiaire complex te Scheveningen dat onder de rechtsmacht stond van het ICTY. Het was geen exterritoriaal gebied voor Nederland. Wel was het zo dat Nederlandse penitentiaire autoriteiten en justitiële ambtenaren slechts mochten optreden na overleg met en in  overeenstemming met de griffier van het ICTY. Het penitentiair regime werd beheerst door de UN-minimumrules on detention. Daarbij was er in het penitentiary hostarrangement nog voorzien dat gedetineerden die chronische fysieke imperfecties vertoonden ook  nachtelijks periodiek gecontroleerd zouden worden.

De legendarische koning Petar Karadjorgewíc uit het Huis van Zwarte Joris, de verdediger van alle Serven

Met de VN-directeur van de unit werd afgesproken dat hij de hoofdofficier van justitie van het arrondissement Haaglanden zou inlichten: deze autoriteit zou moeten besluiten, wat te doen. De directeur berichtte hem dat Milosevíc al enkele uren dood scheen te zijn. Deze hoofdofficier besloot de commune nationale procedure te volgen in geval van een overlijden van een vervolgde gedurende de voorlopige hechtenis. Hij schakelde het Nederlands Forensisch Instituut in. Hem was kennelijk niet bekend dat in dit geval Londen benaderd zou moeten worden, om de schijn te vermijden dat Nederland als gastland zou gaan onderzoeken of de medische penitentiaire zorg wellicht tekort was geschoten.

Juist in het geval-Milosevíc was dat stellig een zorg: Milosevíc had al meermalen gesuggereerd dat zijn aan- en bloedverwanten niet op zouden moeten kijken als zijn dood ineens zou worden geconstateerd: Slobodan had destijds hard onderhandeld met Washington over een wapenstilstand met de Kroaten gedurende het Dayton-overleg, waarbij President Alija Izetbegovič en Franjo Tudjman, zijn Slavische wederpartijders, door Washington krachtig onder druk waren gezet. Milosevíc schermde met geheime protocollen, die verrieden dat hij militaire operaties had kunnen voltooien met goedvinden van het Witte Huis. Daarbij zou Milosevíc blanco volmacht hebben gekregen om grote moslim-enclaves te deporteren zonder schadeloosstellingen en territoriale compensaties. De Kroatische president Tudjman was akkoord gegaan op voorwaarde dat hij vanwege Washington economische compensaties zou krijgen op middellange termijn.

Dat zou dus inhouden dat het Witte Huis – Billl Clinton – akkoord had willen gaan met ethnic cleansing via massadeportaties, ook al was dat strijdig met internationale humanitaire minima, al vastgelegd in het Landoorlogreglement-1907. Het stond niet in het eind-akkoord van Dayton. Uiteraard niet. Maar Milosevíc, Karadzíc en Mladíc waren akkoord gegaan onder beding van geheimhouding en hadden de arrangementen uitgevoerd. De NAVO wist nergens van.

De westerse troepen hadden geïntervenieerd en de deportaties gedeeltelijk verhinderd. Maar Milosevic had Washington puntje bij paaltje willen houden. Hij was van plan geweest dat bij zijn eindpleidooi te gaan doen. Tot schandvlekking van de USA wellicht, maar afspraak was afspraak en de Serven vochten voor hun christelijk volksbestaan. In 1997 had Milosevíc een staatsgreep kunnen plegen in Servië. Hij werd president van een nieuw Servisch Zuidslavië en daarmee ook militair opperbevelhebber. Hij stuurde dus troepen om de arrangementen te implementeren en kon zich dus op volkerenrechtelijke geopolitieke afspraken beroepen. Dat zou hij ook stellig doen, tenzij men hem dood in de cel zou aantreffen.

Zijn vrouw, Mirjana Markovíç was volledig op de hoogte. Die beaamde dat, maar gaf aan, dat ze niet naar Den Haag durfde. Het ICTY had haar gedagvaard, een arrestatiebevel uitgevaardigd en de Nederlandse regering wilde geen asiel borgen nu de hoofdaanklaagster Louise Arbour ook Markovíc deelneming aan oorlogsmisdaden wilde ten laste leggen. Inmiddels berichtte de hoofdofficier Den Haag dat Milosevíc een natuurlijke dood was gestorven. Hartinfarct. Milosevíc’ zoon kwam het stoffelijk overschot ophalen. Belgrado zoemde van de verdachtmakingen tegen Nederland. En het Kremlin nam er kennis van. Dit mocht niet ongewroken blijven onder het banier van Sint Joris, de Zwarte Sint Joris, wel te verstaan, de patroon van de oosters-orthodoxe slaven. Sint Joris, de stamvader van het mythische Servische koningshuis Karadjordjewíc. U wéét wel.