Wát het resultaat ook moge zijn van de veel en veel te lang voortslepende formatie naar een rechtscentraal kabinet koersend, het moet neerkomen op een integrale en omvangrijke – dus gecompliceerde – nationale beleidsombuiging. Die interdepartementale en geïntegreerde ambtelijke samenwerking vooronderstelt.
Tussen departementsdirecties die tot op heden elkaar voornamelijk bestreden hebben, vooral op het terrein van het openbaar lager onderwijs, de aanpak van de zorgtaken nopens de volksgezondheid, die betreffende de volkshuisvesting en vooral die aangaande de immer aanwassende vreemdelingeninstroom met voorzienbare secundaire en tertiaire immigraties op middellange termijn. Op het breukvlak van deze beleidssegmenten bestaan voortdurende jurisdictieconflicten tussen de ministeries die de secretarissen-generaal zorgvuldig koesteren.
Omdat ze schijnen te noden tot ambtelijke diensten die deze conflicten weer zelfstandig gaan definiëren, onderzoeken naar ontstaanswijzen en rechtvaardigingsgronden en mogelijke verbetertrajecten. Deze conflicten vereisen nieuwe klankbord- en werkgroepen en vooral reflectiekamers. Met externe experts. In te huren bij organisatieadviesbureaus. De secretarissen-generaal lusten er wel pap van.
Want hun organisaties groeien erdoor. De passieve tegenwerking vanuit niet getraceerde ambtelijke loopgraven óók. Dat was destijds mijn ervaring met de interdepartementale stuurgroep immigratie, de beruchte en veel besproken ISI. Zie hierboven. https://gerardstrijards.nl/aanpak/ Maar destijds hadden directeur-generaal Hans Grosheide en ik in de persoon van Ruud Lubbers een voortstuwende centrale roerkoning die aan boord van HM ’s ISI – Beatrix was toen de koningin – die de stevenschroeven krachtig deed draaien via de hoofdas.
De directeur die de ISI vanuit zijn loopgraaf trachtte te hinderen met flankerend mitrailleurvuur was er spoedig achter dat Ruud in dezen nietsontziend op rugnummers stuurde. En de doelstellingen daarvan waren steeds zonneklaar. In het regeerakkoord. Lubbers had verder het gezag, het overzicht en harde vuisten wanneer de handschoenen uitgingen.
Dat soort straatvechter zie ik voorlopig nog niet bij de formatie snuivend en schuimend aanrukken. De Heer Wilders heeft een bekwame hand van uitserveren van personages die eigenlijk als (in)formateurs garant staan voor voortzetting van de vermaledijde bestaande bestuurscultuur pappen en nathouden. De pap, dus die de secretarissen-generaal plegen op te dienen bij het ontbijt zodat een hinderlijke gassigheid bij de gasten ontstaat.