Het uitdelen van deze folders gebeurde via een opmerkelijk getal politiemensen, geüniformeerd, enthousiast en bereidwillig de folder in den brede uit te leggen. Nu is het zeker zo dat de wijk Benoordenhout de laatste dertig jaar van samenstelling grondig veranderd is. Het wemelt van de expats, de buitenlanders en sedert kort personen die aangeduid worden als asielzoekers, die in grote leegstaande gebouwencomplexen zitten gehuisvest.
De gemeente Den Haag heeft dat ruim tevoren breed aangekondigd en ook informatieavonden erover belegd. De asielzoekers zijn vaak weer personen die werden aangeduid als “Ukraïners”. Maar deze betiteling bleek niet geheel juist, want steeds vaker bleken daaronder ook personen te verstaan die weliswaar via de Ukraïne in Nederland terecht kwamen, maar nooit rechtstreeks, nooit als politiek vluchteling en meestal ook geen toelating vroegen in vreemdelingenrechtelijke zin.
U weet wel: het verzoek om bestendig hier te mogen verblijven met het oogmerk staatsburgschapsrechten te kunnen uitoefenen en ook gebruik te kunnen maken van collectieve voorzieningen. Het verzoek aan de Nederlandse overheid om goed te vinden dat zij langer dan drie maanden hier te lande zouden mogen verblijven, al dan niet in hulpeloze toestand. Dus met het recht op huisvesting, werk, onderwijs, integratie, aanstelling en bestaanszekerheid als waren zij onbeperkt, zonder bijzondere termijn of voorwaarden, verblijfsgerechtigd.
Er zitten veel “veilige derdelanders” onder en tussen die tijdens het gewapend conflict dat in 2014 opnieuw uitbrak toevalligerwijze verbleven in de Ukraine. Vaak herkomstig uit staten buiten de Europese Unie, die als veilig konden gelden. Deze derdelanders maakten gebruik van de open invitatie van de Nederlandse regering om zich naar Nederland te begeven als personen die voorshands individuele vervolging te duchten zouden hebben in de zin van het Vluchtelingenverdrag 1951. Dat was een staande uitnodiging op basis van abstracte humanitaire solidariteit.
Het zal u niet verbazen dat er velen tussen zitten, die in ieder geval geen aanmerkelijke kans liepen op zulk een vervolging, ten zij dan één wegens strafbare feiten door de Ukraine rechterlijke macht zelf wegens delicten zoals bedrog, diefstal, fraudes, valsheden of bankbreukig pleegden of delicten tegen het leven. Ze zaten daar nu eenmaal, kregen deze kans tot doorreis of transit, passeerden vele staten van eerste opvang als bedoeld in de terugname-overeenkomst van Dublin gesloten in EU-verband teneinde te komen tot equittable distribution van de stroom vreemdelingen die het erop toelegden zich met vrucht blijvend toegang te verschaffen tot het gemeenschappelijk rechtsgebied van de Unie.
De ervaring had immers geleerd dat de staten met het meest royale en laagdrempelige opvangtraject daarbij uiteraard – wat had u dan gedacht – de voorkeur genoten. En dat daaronder Nederland de eerste plaats bekleedt, dat zal u evenmin verbazen. En dat dat vreemde demografische consequenties heeft op middellange termijn, evenmin. Dat merken de Benoordenhouters nu aan den lijve.
Daaronder veel personen uit de Nederlandse rechterlijke organisaties, de ministeries die dat opvangtraject actief bemensen qua inrichting en verzorging en uit de raden van advies die steeds bepleitten dat dat traject genereus moest zijn. En blijven. Die ambtenaren kijken daar nu van op. En ook dat geeft weer te denken.